Het rondje van: psycholoog en schrijver Thijs Launspach

Tot een jaar geleden fietste Thijs Launspach (37) het liefst in z’n eentje. Koptelefoon op en gaan – vanuit zijn woonplaats Haarlem richting de duinen en de zee.“Fietstijd is voor mij leestijd. Lekker doortrappen met een audioboek.” En heus, dat doet hij nog altijd graag: neem bijvoorbeeld de nieuwe hertelling van de Odyssee, urenlang die prachtig diepe stem van Stephen Fry in z’n oren. Maar tegenwoordig heeft de Britse acteur concurrentie. Want nóg liever fietst Launspach samen met zoon Ilias (1).

“Als ik hem voor me zie zitten in z’n kinderstoeltje, zijn oranje helmpje op zijn hoofd, om zich heen kijkend terwijl ik liedjes voor hem zing, kan ik me echt diepgelukkig voelen. Dan pakt hij af en toe met zijn handje zo mijn duimen vast… Daar kan geen luisterboek tegenop.” En dat terwijl het lange tijd niet vanzelfsprekend was dat Launspach vader zou worden. Zijn vriendin Linde wilde al wel, maar zelf zag hij teveel beren op de weg. “Ik had mijn twijfels. Voelde me niet klaar om voor een kind te zorgen. Maakte me zorgen ‘of ik een baby wel kon geven wat het nodig had’ – in financiële, emotionele of sociale zin”, schrijft hij in zijn nieuwste boek.

De titel: Het is jullie zo gegund. Want toen Launspach er eindelijk óók klaar voor was, bleek die wens niet makkelijk te vervullen. “Het telefoongesprek met onze arts was aangekomen als een mokerslag. Dat het probleem wel eens bij mij zou kunnen liggen, tenminste deels dan, was eigenlijk nooit bij me opgekomen”, zoals hij het in het boek verwoordt. “Bleek ik al die tijd al zaad te hebben dat niet vooruit te branden is.”

Wat deed dat nieuws met je?

“Eerst probeerde ik de leegte op te vullen met kennis. Op internet las ik dat de spermakwaliteit van westerse mannen de afgelopen halve eeuw met 56 procent is gedaald. Ik verdiepte me in supplementen, hormoonpreparaten, leefstijlaanpassingen. Vervolgens ontpopte ik me tot sportfanaat. Van iemand die het liefst bourgondisch leefde – borrelplankje, biertje – veranderde ik in een fit boy. Binnen een half jaar was ik aan het trainen voor de marathon.”

En daarnaast lekker lang fietsen…

“Maar niet té lang, en ook niet in een strak wielerbroekje, want duurtrainingen konden de zaadkwaliteit negatief beïnvloeden, had ik gelezen. Maar meer bewegen was wel mijn manier om met de situatie om te gaan, ja. Niet alleen omdat ik gezonder wilde leven, maar ook vanuit een zekere controledwang, juist omdat ik me overgeleverd voelde aan het lot. De controle die ik wél had in de wereld probeerde ik ermee te vergroten. Dus sporten werd een project.”

Behalve de stadsfiets met het stoeltje van Ilias voorop heeft Launspach ook een oranje Gazelle-mountainbike. Daarop fietst hij nu, op een van de heetste dagen van de zomer, richting duinmeertje ‘t Wed bij Overveen. “Ik ben enorm toe aan een ijsje.”

De route kent hij al sinds zijn eigen kindertijd. Opgegroeid aan de zuidkant van Haarlem fietste hij vroeger vaak met zijn ouders en zijn zus naar zee. “Daar heb ik wel goede herinneringen aan. Vooral dat mijn vader me soms een eindje duwde, haha. Ik had zeker geen ambities om Lance Armstrong te worden.”

Liever psycholoog dan Tour-winnaar?

“Absoluut. Al had ik toen nooit kunnen voorspellen dat ik zoveel lezingen zou geven. Als kind was ik best verlegen. Een studiebol. Maar op de middelbare school, in de zomer voordat ik naar de derde klas ging, maakte ik een transformatie door tot hardrocker. Ik ging gitaar spelen in een bandje, voor het eerst hoorde ik echt ergens bij. En in dat groepje nam ik als vanzelf de rol van luisteraar aan. Vrienden luchtten hun hart bij mij. Psychotherapeut worden, dat leek me wel wat. Maar al direct na mijn studie psychologie schreef ik mijn eerste boek, samen met een vriend: Quarterlife. Vervolgens ben ik eigenlijk nooit meer opgehouden met schrijven.”

Eind 2018 verscheen Launspachs bestseller Fokking druk. “Destijds was ik heel erg bezig met het onderwerp stress”, vertelt hij met een citroen-basilicumijsje in z’n hand.

“Niet dat ik zelf een burn-out heb gehad, maar ik gaf toen ook les op de universiteit in een jong team van docenten en zag de een na de ander omvallen. Zelf had ik ook wel mijn uitdagingen met stress, maar het is nooit tot een échte stilstand gekomen.”

Doordat je in beweging bleef?

“Onder andere. Een van de grootste misverstanden over stress is dat je zo snel mogelijk niks moet doen en dat ontspannen eigenlijk moet geschieden door op de bank te gaan zitten. Ik denk dat het vaak ook juist actieve dingen zijn die je kunnen helpen: op een andere manier even je hoofd gebruiken dan daarvoor. Een stuk gaan fietsen, bijvoorbeeld. Of gaan opruimen of tuinieren. Maar juist zulke activiteiten sneuvelen het snelste bij stress.

Vaak hoor je dat het gaat om het vinden van balans tussen inspanning en ontspanning. Daar geloof ik niet zo in, ook omdat je persoonlijke behoefte daarin nogal eens kan verschillen. Het is helemaal niet erg als je soms even veel hooi op je vork neemt, als je maar leert herkennen wanneer je over je grens heen gaat – bijvoorbeeld doordat je opeens een korter lontje hebt, of een tijd lang slecht slaapt. Op die momenten is het zaak om even bij te sturen.”

Zoeken naar balans, bijsturen: allemaal termen die tijdens het fietsen óók van belang zijn. Kan fietsen therapeutisch werken?

“Er is veel onderzoek gedaan naar het belang van mind wandering. Naar die momenten waarop je gedachten even hun eigen gang kunnen gaan, zonder er actief mee bezig te zijn. Daar is fietsen absoluut geschikt voor, zeker in je eentje. We weten ook dat je fysieke en mentale gezondheid met elkaar samenhangen. Het is goed om actief buiten te zijn. Vanwege het groen om je heen, de hoeveelheid daglicht, het feit dat je een repetitieve beweging maakt…Al die aspecten spelen bij fietsen een rol.”

Allemaal naar de fietspsycholoog dus?

Lachend: “Dat hangt er wel een beetje vanaf waar je woont. In een drukke stad is het som…

Verder lezen?

Lees het vervolg van het interview met Thijs Launspach in FietsActief 7.
Nu in de winkel. Of bestel ‘em via DEZE LINK online.

Tekst: Gemma Venhuizen Foto’s: Jesaja Hizkia