Heikel punt: Op de groene toer…. of niet
Op 5 juli is het weer zover: in Lille gaat dan de grootste wielerkoers te wereld – de Tour de France – van start. Als toonbeeld van topsport wordt de tour al snel geassocieerd met gezondheid en vitaliteit, maar hoe duurzaam is het evenement eigenlijk?
Fietsen is gezond, dat weten we allemaal. En niet alleen voor jezelf, ook voor de aarde – als je je tweewieler gebruikt in plaats van voertuigen die meer schade toebrengen aan het milieu. Of de manier waarop de Tourdeelnemers fietsen ook nog gezond is, is een andere vraag, en dat geldt al helemaal voor het event zelf. Want hoewel La Grande Boucle door haar hoofdrolspelers automatisch een vitale uitstraling heeft, is het event veel meer dan alleen dat peloton, en juist dat hele circus eromheen heeft de grootste impact op het milieu. De uitstraling van de Tour mag dan wel gezond zijn, maar hoe zit het met de uitstoot?
Duurzaamheid
Duurzaamheid is een thema waar de Amaury Sport Organisation – de organisatie achter de Tour – sinds een jaar of tien zelf ook mee bezig is. De afgelopenjaren nam de ASO verschillende maatregelen om haar paradepaardje duurzamer te maken: zo stimuleert de organisatie toeschouwers om op een ‘groene’ manier naar de Tour te reizen en stapte ze wat betreft het eigen wagenpark over op volledig elektrische en hybride auto’s en busjes. Veel interessanter nog is dat de ASO in 2013 voor het eerst een CO2- audit liet uitvoeren om de totale uitstoot van de Tour van 2013 in kaart te brengen.
Uit dit onderzoek kwam een totale uitstoot van 341.000 ton over alle drie de Scopes waarmee in dit soort onderzoeken wordt gerekend, met zowel directe emissies (Scope 1 en 2) – waaronder alles valt waar de Tour of onderaannemers direct invloed op hebben, zoals het wagenpark en tv-helikopters – als indirecte emissies (Scope 3), waaronder de uitstoot valt die wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld tv-kijkers en toeschouwers die speciaal naar de Tour reizen.
Grote daling
Een nieuwe audit in 2021 becijferde een CO2-uitstoot van 216.00 ton, een fikse vermindering dus. Belangrijk om hierbij te vermelden is dat volgens deze audits veruit het grootste deel van de uitstoot werd veroorzaakt door tv-kijkers en toeschouwers: zowel in 2013 als in 2021 waren de indirecte emissies vijftien keer zo groot als de directe emissies. Een ander punt is dat de ASO geen details van deze audits vrijgeeft, wat het lastig maakt om de uitkomst nader te analyseren.
Een laatste punt is dat je op z’n minst voorzichtig moet zijn met dit soort cijfers: audits voor zulke grote events zijn bepaald geen harde wetenschap en altijd grotendeels gebaseerd op aannames en educated guesses. Zeker Scope 3 is ontzettend lastig te kwantificeren, en juist hier zien we in 2021 een grote daling (van 320.000 ton in 2013 naar 203.000 ton in 2021). Daarbij is het ook nog eens zo dat die laatste Tour in de coronatijd plaatsvond. Ook al zou die 216.000 ton grofweg kloppen, alsnog blijft de vraag: hoe moeten we dat cijfer – het equivalent van de totale uitstoot van bijna 14.500 gemiddelde Nederlanders in 2021 – duiden?
Vergelijking
Vergelijken is altijd lastig, maar bij wijze van referentiekader zou je kunnen kijken naar andere sportevents, en dat is precies wat het Nederlandse platform The Lab of Thought twee jaar geleden deed. Hierbij doken de onderzoekers in een vergelijkbare CO2-audit van een heel seizoen Formule 1, een sport die bij uitstek als vervuilend wordt gezien, en wat bleek? De totale uitstoot van één F1-seizoen (2019) was met 256.000 ton niet heel veel hoger dan die van één Tour de France. In het algemeen stelden de onderzoekers vast dat alle grootschalige sportevents vanwege hun omvang en de reisbewegingen die erbij komen kijken – waarbij helikopters en vliegtuigen de grootste boosdoeners zijn, terwijl er in de Tour op elke fiets tien auto’s zijn – zeer vervuilend zijn. Of we de Tour nu massaal links moeten laten liggen? Dat voert wat ver: zoals gezegd zorgt vooral het reizen van het publiek voor veel uitstoot, dus wat dat betreft zou je misschien beter kunnen stellen dat we in het algemeen beter minder en/of groener kunnen reizen. Wat dat betreft is Yannis Voisard inspirerend: deze Zwitserse profwielrenner pakt als het even kan de trein om van en naar zijn ‘werk’ te reizen. Groen is de Tour absoluut nog niet, maar iets groener wordt hij – worden we – misschien wel.
TEKST ELIAS DE BRUIJNE
Reacties